Europa’s Green Deal verbleekt

Snelle verlichting of toenemende verwarring?

Europa belooft een ‘fast track’ om het voorstel snel door het Europees Parlement en de Europese Raad te loodsen. Maar zullen alle lidstaten hiermee akkoord gaan? Dit is een serieuze stap terug voor duurzaamheidsrapportering—net op het moment dat grote, beursgenoteerde ondernemingen hun eerste CSRD-conforme rapporten publiceren. Die rapporten zijn waardevol, bieden strategische inzichten en versterken het imago van bedrijven.

Brengt dit voorstel verlichting of juist verwarring? De EU heeft haar lidstaten verplicht de CSRD om te zetten in nationale wetgeving, een proces waar sommige landen al moeilijkheden mee hadden. En nu volgt plots een tegenovergestelde boodschap, wat leidt tot herziening van die wetgeving.

Bovendien: bestaat er überhaupt een snelle besluitvorming in Europa? Is de Commissie niet naïef door te verwachten dat alle aanpassingen nog vóór het einde van het jaar in nationale wetten zullen zijn opgenomen?

Terugschroeven van duurzaamheid is geen winnende strategie

Het misleidende idee dat duurzaamheidsrapportering enkel een administratieve verplichting is, wordt steeds vaker ingeroepen. Maar een krachtig rapporteringskader kan duurzame verandering stimuleren en fungeren als katalysator voor transitie. De bewering dat geïntegreerde rapportering een concurrentieel nadeel vormt, is niet alleen populistisch, maar ook kortzichtig.

De Omnibus-voorstellen steunen op een hypothetische kostenberekening en maken een verkeerde afweging: concurrentievermogen wordt als tegenpool van duurzaamheid gepositioneerd. Dat is een misvatting. Competitiviteit en duurzaamheid hoeven geen vijanden te zijn. Door rapporteringsverplichtingen af te zwakken, dreigt Europa juist zijn grootste concurrentiële troef—duurzaam ondernemerschap—te ondermijnen.

‘Greenwashing, we’re back!’

Dat bepaalde rapporteringsvereisten te complex en onpraktisch waren, is een legitiem punt. De invoering van de CSRD had pragmatischer gekund. Maar door 80 procent van de bedrijven uit te zonderen, dreigt Europa de verkeerde kant op te gaan.

In plaats van een flexibeler en efficiënter platform te bieden om de last voor bedrijven en duurzaamheidsrapporteurs te verlichten, kiest Europa voor massale deregulering. Dat is een gemiste kans. 

Het is nog te vroeg om te voorspellen hoe bedrijven zullen reageren. Blijven ze hun ESG-strategie volgen? Stoppen ze met rapporteren? Of keren we terug naar rapporten die vooral een rooskleurig maar misleidend duurzaamheidsbeeld schetsen? Met andere woorden: ‘Greenwashing, we’re back!’

Stop niet met duurzaam ondernemen

Hoewel de Europese Commissie hier de verkeerde afslag neemt, blijft duurzaamheid een strategische prioriteit voor veel bedrijven. Voor hen is het nooit een loutere compliance-oefening geweest, maar een integraal onderdeel van hun strategie en DNA.

Het verlagen van rapporteringsvereisten verandert niets aan de verwachtingen van stakeholders. Bedrijven doen er verstandig aan hun duurzaamheidsinspanningen en rapportering niet stop te zetten. Het blijft een strategisch instrument en zorgt ervoor dat ze klaar zijn zodra de politieke strijd gestreden is en de situatie stabiliseert.

Bovendien is het onzeker of de nieuwe drempel van 1.000 werknemers overeind blijft. Politieke onderhandelingen gaan door en verschillende landen staan kritisch tegenover het voorstel. De komende jaren zullen uitwijzen hoe deze machtsstrijd zich ontwikkelt.

Intussen blijven de zorg voor onze planeet, de samenleving en duurzame winstgevendheid gewoon doorgaan—met of zonder de Omnibus.