De dynamiek van duurzaamheidsrapportage: Inzichten van het ESG-rapportageteam

ESG of duurzaamheidsrapportage is een snel ontwikkelend vakgebied dat razendsnel vooruitgaat. Een trein waar veel jonge talenten op willen springen. Wij spraken met drie collega’s van het TriFinance ESG-team.

Drie mensen, drie totaal verschillende achtergronden. De ene ging zeer expliciet op zoek naar een job waarbij duurzaamheid en het analytische en financiële samenkomen, de andere raakte gebeten door het thema omdat het als project op haar weg kwam, terwijl de derde terugkeerde naar zijn eerste liefde: duurzaamheid.

Eén ding hebben ze sinds iets meer dan een jaar gemeen: ze zijn actief in het sustainability reporting team van TriFinance. Dat betekent dat ze bedrijven bijstaan in hun verduurzaming, voornamelijk in het rapporteren van de evolutie van de impact. Kristien Schreurs, Susan De Boever en Alexander Van Lil hebben evenwel stuk voor stuk ervaring in een meer klassieke financiële job of in advisory. 

De noodzaak om duurzamer te worden

De eerste vragen die zich opwerpen zijn dan ook op welk vlak sustainability reporting verschilt van klassieke rapportering en of het gaat over compliance dan wel transformation.

“Je komt uit je silo en hebt contacten over alle afdelingen heen”, zegt Kristien Schreurs. “Bij financial reporting is dat zelden het geval.” De board vormt daarbij nog een extra dimensie. “De argumenten om de stap naar duurzaamheid te zetten of te versnellen zijn er, maar je moet zowel het bestuur als de stakeholders overtuigen van het belang ervan”, zegt Kristien Schreurs.

Het overtuigen van de board blijkt trouwens een van de grote uitdagingen voor het sustainability team. Al komt er daarbij hulp uit verschillende hoeken. Susan De Boever: “Het thema is steeds vaker aanwezig in de actualiteit en dat helpt om het verhaal te vertellen. Het bewustzijn rond de noodzaak om te verduurzamen groeit.”

Hot topic

“Bovendien zijn de rapporteringsrichtlijnen van de Europese CSRD-regelgeving sinds kort definitief”, voegt Kristien Schreurs eraan toe. “Dat zorgt voor duidelijkheid, maar anderzijds is er natuurlijk de tijdsdruk. Beursgenoteerde bedrijven en financiële instellingen moeten al rapporteren in 2025, wat betekent dat ze tegen eind 2024 hun data op vlak van duurzaamheid nauwkeurig in kaart moeten hebben gebracht. Dat geeft hen nog maar enkele maanden.”

De tijdsdruk zorgt ervoor dat meer en meer bedrijven in gang schieten, al blijkt het nog niet altijd van harte. Voor velen gaat het namelijk om een verplichting, niet om een opportuniteit. Alexander Van Lil: “Zoals wel vaker merk je weerstand tegen nieuwe zaken. Bij bedrijven die aan het begin van hun sustainability journey staan, zijn de positieve effecten van hun duurzaamheidsacties nog niet altijd merkbaar. Voor koplopers zijn die effecten wel tastbaar, zij zijn immers first adapters.”

Een belangrijke focus op processen

Inhoudelijk mag de job dan wel helemaal anders zijn dan een klassieke job als project consultant of financieel expert, maar qua aanpak keren een aantal TriFinance-principes wel terug. Zo is er de focus op processen, een stokpaardje van de organisatie.

“Die blijven ook bij sustainability reporting centraal staan”, merkt Susan De Boever. “Door in detail na te gaan wat er beschikbaar is in het bedrijf, brengen we automatisch de processen en ook het duurzaamheidsverhaal in kaart. Vermits er een strategiefase is, komt change management meteen om de hoek piepen. En dat vraagt om het uitwerken of het aanpassen van processen.”

“Processen zijn bij duurzaamheidsrapportering extreem belangrijk”, vult Alexander Van Lil aan. “Zeker wanneer een bedrijf in verschillende landen actief is. De uitdaging schuilt dan ook in de homogene verzameling van alle data.”

Door de bomen het bos doen zien

Een ander aspect dat TriFinance hoog in het vaandel draagt, is een pragmatische aanpak. Geen hoogdravende presentaties dus, wel een tastbaar actieplan waar een bedrijf meteen mee aan de slag kan, en begeleiding doorheen het hele proces.

“Duurzaamheid is een nieuw en een complex topic”, weet Alexander Van Lil. “Dat moet je niet nog complexer maken. Wij zoeken naar eenvoud en structuur. Het beste compliment dat we krijgen is dat we vaak na een eerste meeting de commentaar krijgen dat ze nu een veel beter idee hebben van wat hen te wachten staat.”

“Dat begint bij zeer basic zaken”, zegt Kristien Schreurs. “Heel wat bedrijven weten niet hoe ze moeten rapporteren. Moeten ze voor alle fases een policy neerschrijven met flow charts? Hoe gedetailleerd moet dat? Mogen ze verwijzen naar bestaande policies?”

“Belangrijk is ook om het interne team zo snel en zo veel mogelijk te betrekken”, voegt ze toe. “Dit is iets dat je enkel samen tot een goed einde kan brengen.” Wat echter niet betekent dat de klanten van TriFinance op dit vlak allemaal een duurzaamheidsteam hebben. Kristien Schreurs: “Soms zetten we de strategie mee op, soms zijn we de enige partij die erop werkt.”

“In ieder geval zijn we de brug tussen de droge materie en de praktische opvolging”, vat Alexander Van Lil samen.

Softs skills het belangrijkst

Om de job goed te kunnen uitvoeren, helpt het natuurlijk om over een aantal competenties te beschikken, al blijken dat vooral soft skills te zijn. “Hard skills zijn an sich niet zo belangrijk”, zegt Susan De Boever. “Alles is nieuw. De hard skills kan iedereen nog volop ontwikkelen. Crucialer is het aan te tonen dat je gemotiveerd bent, bijvoorbeeld door een aantal opleidingen in deze richting te volgen. Daarnaast spelen ook de wil om uit je comfort zone te treden en de bereidheid om te leren een belangrijke rol. Je krijgt het niet op een schoteltje.”

Startup-mentaliteit

Wie die competenties heeft en de stap wil zetten, wacht volgens de drie duurzaamheidsexperts een leuke job. “Het is nooit routine”, klinkt het. “Je kan echt het pad bouwen. Er heerst een grote startup-mentaliteit. Learning by doing is key.”

Bovendien zal deze markt de komende jaren sowieso een sterke groei kennen, ingegeven door de verplichtingen vanuit de Europese Unie. 

Kristien Schreurs: “Bedrijven beginnen langzaamaan te rapporteren, maar er is nog geen enkel rapport ge-audit. Het is echt werken aan de standaarden.”